آرشیو اسفند ماه 1398

كاخ هاي ايراني

سه شنبه ۲۵ شهریور ۰۴

كاخ چهلستون قزوين

كاخ چهلستون قزوين

جالب است كه اگر اسم قزوين را در انتهاي نام اين كاخ نياوريم همه آن را با كاخ چهلستون اصفهان كه شهرت بيشتري دارد اشتباه مي گيرند. شايد شما هم مثل خيليا نمي دانستيد كه در قزوين نيز كاخ چهلستون دارد. برخي كاخ چهلستون قزوين را با نام عمارت كلاه فرنگي مي شناسند. عمارت چهلستون قزوين در سال 1334 به ثبت ملي رسيد.

تاريخچه كاخ چهلستون

در سال 951 هجري قمري، در دوران صفويه، شاه تهماسب تحت فشار تهديدات تركان عثماني مجبور به انتقال پايتخت ايران از تبريز به قزوين شد. بدين منظور او زمين هاي زنگي آباد كه متعلق به يكي از ريش سفيدان قزوين بنام ميرزا شرف جهان بود را براي ساخت عمارت شاهنشاهي خود از وي خريد. شاه براي ساخت اين كاخ معماران زبده را از سراسر كشور بسيج كرد تا باغي مربع شكل بنام باغ سعادت در اين زمين بسازند كه دور تا دور عمارت را احاطه كند. نقشه اين بنا به شيوه شطرنجي است كه توسط معماري ترك طراحي شده است. اين بنا بعدها در دوران قاجار توسط فرماندار آن زمان قزوين يعني محمدباقر سعدالسلطنه بازسازي شد.

معماري كاخ چهلستون



شكل عمارت چهلستون هشت ضلعي بوده است كه دو حوض در شمال و جنوب عمارت آن را به آغوش گرفته اند. اين عمارت با وسعت حدود 500 متر مربع و در 2 طبقه احداث شده است. نقشه اين عمارت حال صليبي دارد و برونگراست.
جالب اينجاست كه طبقه اول اين عمارت مربوط به دوران صفويه است در حاليكه طبقه دوم در دوران قاجار بازسازي شده و تغييرات زيادي يافته است.
طبقه اول اين عمارت سال بزرگي دارد كه شامل 4 اتاق با نقشه و طراحي كاملا متفاوت در 4 گوشه سالن مي باشد. طراحي اين بنا نيز مانند ساير بناهاي اصيل ايراني طوريست كه تهويه هوا به خوبي انجام بگيرد، بخصوص در گرماي تابستان هواي خنك را به داخل بياورد. سقف اين طبقه با مقرنس مزين شده است. نقاشي هاي ديوار اين طبقه داراي شهرت جهاني است. نكته قابل توجه اينست كه اين نقاشي ها با آب طلا كشيده شده اند.
سقف طبقه دوم خنچه پوش است. طبقه دوم سالن بزرگي بنام مرتضي دارد كه در 4 سمت آن 4 اتاق گوشواره قرار دارد كه تنها يكي از آنها داراي راه ارتباطي دو طبقه است. در سالن اين طبقه 12 پنجره ارسي دارد كه شيشه هاي آلماني آنها به 4 رنگ سبز، قرمز، زرد و آبي كه نماد فصول سال است مي باشد. با تابيدن نور خورشيد فضاي داخلي تالار پر از نورهاي رنگي ميشود كه تماشاي آن شما را به وجد مي آورد.

كاخ چهلستون يا موزه خوشنويسي قزوين

همانطور كه مي دانيد شهر قزوين ملقب به پايتخت خوشنويسي ايران است و هنرمندان خوشنويس مشهوري دارد. در سال 1383 اين عمارت به موزه خوشنويسي اين شهر تبديل شد و آثار خطاطان در معرض ديد مردم قرار مي گيرد. قبل از سال 83 و تاسيس موزه خطاطي، اين مكان بعنوان موزه اشياي تاريخي و باستاني كه شامل ظروف سفالي قبل از ميلاد مسيح و همچنين آثار اسلامي بود فعاليت داشت.

آدرس
قزوين- ميدان آزادي (سبزه ميدان)

كاخ شمس يا كاخ مرواريد مهرشهر كرج

كاخ مرواريد يا كاخ شمس


اين كاخ كه در سال 1345 ساخت آن استارت خورد، يكي از كاخ هاي مجلل استان البرز شهرستان مهرشهر كرج است كه به عقيده بسياري افراد نظير مدير كل ميراث فرهنگي، گردشگري و صنايع دستي استان البرز يكي از با ارزش‌ترين كاخ‌هاي تاريخي ايران است و از لحاظ ويژگي‌هاي فني از بسياري از كاخ‌هاي موجود چند پله بالاتر است و تكنيك‌هاي كه در ساخت، طراحي و رنگ آميزي اين مجموعه به كارگرفته شده حتي از سبك و شيوه ساخت كاخ سعدآباد  نيز برتر است.


اين كاخ به دستور شمس پهلوي خواهر محمدرضا شاه در مهرشهر ساخته شد. شمس كه از بيماري آسم رنج ميبرد تصميم به ساخت اين كاخ براي زندگي در كرج مكاني به  دور از شلوغي و آلودگي تهران گرفت. ساخت اين كاخ دوسال طول كشيد و پس از آن از سال 1347 تا 1357 اين كاخ محل زندگي شمس و خانواده او بود. 

اين كاخ يكي از مجللترين و مجهزترين كاخ هاي دوران پهلوي است و جالب اينجاست كه در جاي جاي اين كاخ هيچ جايي از اصول معماري و هنر ايراني ديده نمي شود، چرا كه اين بنا كاملا با اقتباس از معماري غربي و توسط وسلي پيترز معمار آمريكايي با هزينه اي تقريبا يك ميليون دلار طراحي شده است. 




اين كاخ در زميني به بزرگي 1110000 مترمربع و زيربناي 2500 متر مربع  ساخته شده است. ظاهر اين كاخ به شكل يك سفره ماهي كه صدفي را در بر گرفته است طراحي شده است. همه فضاي معماري زير سقفي مارپيچ و حلزون وار كه نورگيرهاي مرواريد شكلي در همه جاي سقف به چشم مي خورد قرار گرفته است. فضاي بيرون كاخ طوري طراحي شده است كه درياچه اي از سه طرف اين كاخ را احاطه كرده است كه ويوي زيبايي ايجاد كرده است. اين درياچه به شكل باله هاي سفره ماهي طراحي شده است.


اين كاخ شامل قسمت هاي مختلفي مي باشد:

تالار پذيرايي( گفته مي‌شود شمس پهلوي در اين كاخ ايراني، اروپايي پذيراي مهمانان ويژه‌اي از داخل و خارج از كشور بوده است.)، سالن سينما، سالن بيليارد، تالار طلايي بار، دفتر مخصوص شمس پهلوي، استخر، آب نماها، محل نگهداري پرندگاني خاص و ناياب و اتاق خوابهاي زيبا. يكي از بخش هاي زيبا و مورد توجه در اين كاخ اتاق صدف است كه نماي بيروني آن به شكل حلزون است كه داخل اين اتاق تزئينات زيبايي قرار گرفته است.



از آنجا كه از احداث اين بنا خيلي نميگذرد، اين كاخ ارزش تاريخي ندارد، اما مي توان بازديد از آن را از آن جهت كه جنبه مطالعات مردم شناسي دارد و در برگيرنده و نشان دهنده سبك زندگي مرفهان و پادشاهان است كه چه بريز و بپاش هايي داشته و در چه مكان هاي مجهزي زندگي ميكرده اند مورد تامل قرار گيرد.

اين بناي مجلل در سال 1382 به ثبت آثار ملي رسيد. حيف است كه چند سالي است كه اين بنا در وضعيت مناسبي قرار ندارد و لذا بازديد از آن امكان پذير نيست.

 

آدرس: استان البرز- كرج- مهرشهر- خيابان ارم


 

كاخ مرمر رامسر

تفرجگاه خاندان پهلوي در رامسر

در شمال شايد كمتر شاهد وجود موزه، كاخ و ساير آثار تاريخي از اين دست باشيم و كمتر كسي است كه در سفرش به شمال دريا و جنگل را رها كند و به دنبال جاذبه هاي تاريخي برود. اما كاخ مرمر چيز ديگري است كه نمي توان از خير ديدنش در سفر به رامسر گذشت.

كاخ مرمر در سال 1316 و در زمان حكومت پهلوي به دستور رضاشاه در رامسر ساخته شد. براي ساخت اين بناي مجلل از معماران و هنرمندان ايراني و آلماني آن زمان و همچنين مهندس هوانس اونيك قريبيان كمك گرفته شد.

نام هاي مختلف اين كاخ

كاخ مرمر : علت نامگذاري اين كاخ به مرمر به دليل استفاده از سنگ مرمر رگه دار اونيك مشهد در نماي كاخ، استفاده از 4ستون 10متري از مرمر در مدخل ورودي و دو ببر مرمرين بر روي پله ها در پشت كاخ مي باشد.

كاخ سلطنتي رامسر: دليل نامگذاري اين كاخ به سلطنتي، ساخت و استفاده خاندان سلطنتي پهلوي بعنوان تفريحگاه در شمال بوده است.

تماشاگه خزر: موزه كلمه اي لاتين است و در عوض از تماشاگه استفاده شده است، همچنين بدليل چشم انداز زيباي اين كاخ به درياي خزر به نام تماشاگه خزر شناخته مي شده است.

بنا به گفته هاي تاريخ از اين كاخ طي مدت چهار سال توسط خاندان پهلوي در مدت چند روز در سال استفاده شده است كه ما بقي آن ارنست پرون همكلاسي انگليسي محمدرضا شاه در اين كاخ اسكان داشته است .

فضاي داخلي موزه


زيربناي اين كاخ 600متر است و بنا به شكل مستطيل است. پيش از ورود به داخل به منظور محافظت و نگهداري از كاخ، كاورهاي نايلوني به شما داده مي شود كه روي كفش خود بكشيد. درون كاخ يك تالار مركزي وجود دارد و دو اتاق در طرفين آن، كف زمين با پاركت پوشانده شده است، در و پنجره ها همگي چوبي و منبت كاري شده اند، سقف ها به زيبايي تمام گچبري شده اند. در تمام قسمتهاي داخلي كاخ افرادي براي توضيح دادن و راهنمايي قسمتهاي مختلف كاخ وجود دارند.

آثار و وسايل داخل كاخ


در داخل تالار مركزي، مجسمه ها، بوفه هاي آنتيك و شيك، مبلمان سلطنتي وتابلوهاي نقاشي از هنرمندان ايراني و خارجي به چشم مي خورد.

در اتاق غذاخوري يك ميز ناهارخوري با ظروف غذاخوري گرانبها بر رويش وجود دارد.

باغ رامسر

مساحت محوطه باغ حدود 6 هكتار است. در محوطه اين باغ يك درخت كاج به بلنداي حدود23متر قرار دارد كه به چهارشاخ معروف است. در اين باغ گونه هاي گياهي منحصربفردي نظير پسيلتوم نودم كه در ايران مشابهش وجود ندارد را مشاهده مي كنيم.در اين باغ انواع درخت ها و مركبات را خواهيد ديد.

امكانات ديگر كاخ موزه رامسر

در محوطه باغ رامسر، بخش‌هاي رفاهي هم وجود دارند. كافي‌شاپ و رستوران كه البته حضور آن، باعث ناهمگوني فضا و محوطه كاخ شده است و همچنين عمارت انباري كه در حال حاضر به بازارچه صنايع‌دستي تبديل شده‌است، از جمله اين امكانات هستند. به علاوه، در شرق عمارت كاخ موزه هم يك آلاچيق براي فروش سوغات وجود دارد و سرويس بهداشتي در جنوب‌شرق باغ رامسر قرار دارد.

آدرس باغ رامسر

مازندران-رامسر-خيابان شهيد رجايي (سخت‌سر سابق)، جنب هتل رامسر

 

كاخ مرمر پهلوي

تاريخچه كاخ مرمر


در زمان هاي قديم شاهان و افراد قدرتمند خانه ها و عمارت هايي با شكوه با معماري خاص ميساختند كه علاوه بر اينكه آنجا محل زندگي و تفريح خودشان شود نمادي از قدرت و شوكتشان باشد.

هريك از كاخ هايي كه امروزه به يادگار مانده است، سازه و معماري باشكوهي مربوط به دوره اي از پادشاهان ايراني به خصوص قاجار و پهلوي است.

كاخ مرمر به دستور رضا شاه پهلوي  در سال 1313 بعنواني نمادي از قدرت وي ساخته شد. اين كاخ محل كار و زندگي شاه بود. پس از رضا شاه اين كاخ محل تشكيل جلسات محمدرضاشاه با نمايندگان خارجي ساير كشورها شد. در اين كاخ مراسم باشكوهي نظير عقد محمدرضا با ثريا اسفندياري و همچنين نامزدي وي با فرح پهلوي برگزار شده است. همچنين قبلتر از همه اينها شاه با فوزيه در همين كاخ زندگي ميكرد.

 علت نامگذاري اين كاخ بدليل استفاده از مرمرهاي سبز رنگ در نماي خارجي آن است. وسعت اين بنا حدود3500متر است كه در تقاطع خيابان امام خميني(سپه سابق) و وليعصر واقع شده است.

معماري اين كاخ با اقتباس از طرحي تركيبي از غرب و شرق توسط فردي ايراني-ارمني بنام لئون تادوسيان طراحي شده است. اين كاخ شبيه به گنبد مسجد شيخ لطف الله اصفهان توسط اساتيد و هنرمندان مشهوري نظير استاد بهزاد، خاتم، احمدي و لرزاده ساخته شده است.

اين كاخ به مدت دوسال قبل از انقلاب يعني از سال 55 تا 57 به موزه اي براي نمايش لباس و كلاه افسري در آمد. اما در زمان انقلاب به كميته انقلاب اسلامي تبديل شد و از سال 70 به مجمع تشخيص مصلحت نظام واگذار شد.

اين اثر، در تاريخ ۳۰ خرداد ۱۳۵۷، با شماره ثبت ۱۶۰۶، به عنوان يكي از آثار ملي ايران، به ثبت رسيده است.

قسمت هاي مختلف كاخ مرمر

  • كاشي كاري هاي گنبد كاخ

همانطور كه در بالا گفتم گنبد اين كاخ با الگوبرداري از معماري مسجد شيخ لطف الله اصفهان بسيار زيبا و چشم نواز طراحي شده است. بطور كلي خاتم كاري بينظيري در تمام قسمتهاي كاخ مرمر مشاهده مي كنيد كه هر بيننده اي را مجذوب خود مي كند.

  • موزه ملي قرآن

 در زيرزمين كاخ مرمر يك بناي پنج طبقه وجود دارد كه بعنوان موزه ملي قرآن شناخته شده است.

 

  • كتابخانه قرآني

در كاخ مرمر كتابخانه اي بزرگ و تخصصي شامل سي هزار جلد كتب قرآني و.... وجود دارد كه در طبقه منفي يك ساختمان زيرزمين اين كاخ واقع شده است. همچنين اين كتابخانه شامل نمازخانه، فروشگاه محصولات فرهنگي و مذهبي، سالن مطالعه مي باشد.

مسيرهاي دسترسي

براي رفتن به اين كاخ بهتر است از وسيله شخصي استفاده نكنيد، چرا كه علاوه بر طرح اصلي ترافيك زيادي در مركز شهر وجود دارد. موقعيت اين كاخ بنحوي است كه ازسه خط متروي امام علي، حسن آباد و امام خميني پياده روي چنداني ندارد. اگر با اتوبوس مي رويد مي توانيد از بي ار تي هاي راه اهن- تجريش استفاده كرده و ايستگاه امام خميني(سپه سابق) پياده شويد.